Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2015

«Τα πωρία μου τα σκέπασε ο σοβάς» του Γιάννη Στεφ. Πρωτοψάλτη

Αγία ΤριάδαΣτις 11 Αυγούστου 1903 ένας ισχυρότατος σεισμός 8 Ρίχτερ έπληξε τα Κύθηρα με το χωριό Μητάτα να έχει τις μεγαλύτερες ζημιές. Εκτός από τα σπίτια που κατέρρευσαν ζημιές υπέστησαν και οι εκκλησίες του χωριού. Τρεις ενοριακούς ναούς είχε το χωριό, τον Άγιο Δημήτριο πάνω στην πλατεία, την Αγία Τριάδα εκεί που σήμερα είναι ο Κήπος των Ηρώων και τον Άγιο Γεώργιο στα Πρινιάδικα. Ο Αϊ-Δημήτρης ισοπεδώθηκε, η Αγία Τριάδα έπαθε πολύ σημαντικές ζημιές και κατεδαφίσθηκε και ο Αϊ-Γιώργης έπαθε μικρότερες ζημιές και επισκευάστηκε. Με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Κυθήρων Ευθυμίου Καββαθά αποφασίστηκε να ενοποιηθούν οι δύο ενορίες, του Αγίου Δημητρίου και της Αγίας Τριάδας, που αριθμούσαν περί τις εκατό οικογένειες η καθεμία και να κτισθεί νέος μεγαλοπρεπής ναός στη θέση του ισοπεδωμένου Αγίου Δημητρίου αφιερωμένος στην Αγία Τριάδα! Ο τέλειος συμβιβασμός αλλά δυστυχώς στη λάθος θέση.

Η Αγία Τριάδα κατεδαφίσθηκε εντελώς, (αυτός μάλιστα που κατεδάφισε την εκκλησία με την πρώτη γκασμαδιά που έρριξε τραυματίστηκε και έπαθε γάγγραινα και πέθανε και αυτό πολλοί το θεωρήσανε θεία δίκη) και τα υλικά χρησιμοποιήθηκαν στον καινούργιο ναό. Ο θεμέλιος λίθος μπήκε το 1905 και σύσσωμο το χωριό άρχισε να εργάζεται όπου μπορούσε ο καθένας, ανάλογα ό,τι δουλειά κατείχε, για να φτιαχτεί η καινούργια εκκλησία. Πρώτα απ’ όλα φτιάχτηκε η στέρνα (που είναι σήμερα στην πλατεία) για την συγκέντρωση νερού που ήταν απαραίτητο για τις οικοδομικές εργασίες. Άλλοι έφτιαξαν ασβεστοκάμινα που τα καίγανε με βάρδιες ενώ γυναίκες και παιδιά με τα ζώα μετέφεραν τον ασβέστη. Σαν μυρμήγκια δουλεύανε, όλο το χωριό, οργανωμένα και συγκεντρωμένα. Βασικό υλικό για το χτίσιμο στα Μητάτα ήταν τα πωριά, οι πωρόλιθοι, από το τοπικό πέτρωμα.
Ο προβληματισμός ήταν έντονος για το πώς θα βρεθούν τόσες χιλιάδες πωριά. Τη λύση την έδωσε ο μαστρο-Γιώργης Πρωτοψάλτης ή Κουντούρης, γνωστός τεχνίτης στην εποχή του στην εξόρυξη του πωρόλιθου. Ανέλαβε την πρωτοβουλία να κόψει αυτός δωρεάν όλα τα πωριά της νέας εκκλησίας. Τα πωριά είχαν μέγεθος τουλάχιστον όσο δύο τσιμεντόλιθοι και απαιτήθηκαν για όλη την οικοδόμηση γύρω στις τέσσερις χιλιάδες. Η κοπή του πωρόλιθου σε ένα πωροκοπείο ήταν μια επίπονη, κοπιαστική, εξειδικευμένη και χρονοβόρα εργασία. Η παραγωγή τεσσάρων χιλιάδων πωριών είναι μια εργασία που φαντάζει στα μάτια μας σαν έργο τιτάνειο παρά ανθρώπινο. Η δε κοστολόγηση αυτής της προσφοράς είναι κάτι που ξεπερνάει κάθε προσφορά σε χρήμα, είδος, εργασία ή υπηρεσία. Αν οφείλεται σε έναν άνθρωπο περισσότερο από τους υπόλοιπους η κατασκευή του ναού αυτός ήταν ο παππούς Κουντούρης.
Χρειάστηκαν και χρήματα για να πληρωθούν μεροκάματα σε ξένους κυρίως τεχνίτες μαστόρους που έφερε ο δεσπότης από τη Μονεμβάσια. Έγιναν έρανοι σε Αμερική, Αυστραλία και όπου αλλού υπήρχαν Μητατιώτες για αυτόν τον σκοπό. Την Τετάρτη του Πάσχα του 1907, την ημέρα που η εικόνα της Μυρτιδιώτισσας βρισκόταν στα Μητάτα, έγιναν τα θυρανοίξια της Αγίας Τριάδας. Πλήθος κόσμου, με ενθουσιασμό και συγκίνηση, κατέκλυσε τον νέο ναό, στολίδι του χωριού. Ο μαστρο-Γιώργης Κουντούρης, ταπεινός άνθρωπος και αγράμματος, στέκει σε μία γωνία συγκινημένος, κοιτάζει μια επιγραφή που κάτι γράφει αλλά αυτός δεν μπορεί να την διαβάσει αφού δεν ξέρει γράμματα.
Φωνάζει, λοιπόν, τον φιότσο του, Βρεττό Πρωτοψάλτη (Τσαγκαροβρεττό) και τον ρωτάει:
«Μωρέ φιότσε τι είναι αυτό εκεί;»
«Εκεί αφε-νονέ, έχουν γράψει τους δωρητές!»
«Μου το διαβάζεις σε παρακαλώ;» του λέει με το πρόσωπό του να λάμπει.
Αρχίζει ο Βρεττός:
«Ο τάδε μία λίρα, εκείνος μισή λίρα, ο άλλος δύο λίρες …» κι έτσι πάει μέχρι κάτω ο κατάλογος.
Αφού τελείωσε την ανάγνωση ο μικρός, τον ρωτάει ο μαστρο-Γιώργης:
«Αυτό ήταν όλο; Δεν γράφει τίποτε άλλο;» Και το πρόσωπό του έχασε την προηγούμενη φωτεινότητα.
«Όχι, αυτό ήταν», απαντάει ο Βρεττός.
«Χμ, ξέρεις παιδί μου τι έχει συμβεί; Τα πωρία μου τα σκέπασε ο σοβάς.»
Αυτή ήταν η απάντηση, δεν σχολίασε τίποτε άλλο. Έτσι συμβαίνει πάντοτε: άμα προσφέρει ο ξένος μια πεντάρα τού φτιάχνουμε εικόνισμα, άμα προσφέρει ο γείτονας την ζωή του, το περνάμε για φυσιολογικό. Κι έτσι, τα χιλιάδες πωριά του παππού μου δεν άξιζαν απ’ ό,τι φαίνεται ούτε μισή λίρα!
Πηγή : http://dragonerarossa.gr/