Την ώρα που τα ρολά των τραπεζών έχουν «κατέβει» και ενώ η τραπεζική αργία και τα capital controls αποτελούν μια καθημερινότητα, στο παρασκήνιο πραγματοποιούνται έντονες διαβουλεύσεις για το μέλλον του τραπεζικού συστήματος. Ασφαλώς, είναι ακόμη πολύ νωρίς για εκτιμήσεις, αλλά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι τους επόμενους μήνες θα υπάρχουν σοβαρές εξελίξεις στον τραπεζικό «χάρτη» της χώρας, στην κατεύθυνση της παραπέρα συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίων.
Ωστόσο, υπάρχουν ήδη «κινήσεις» που δείχνουν πως οι ανακατατάξεις έρχονται γρήγορα.
Πρώτον. Μόλις σήμερα, έγινε γνωστό -σύμφωνα με ρεπορτάζ του capital.gr- ότι η Eurobank θα προχωρήσει, ακόμη και εντός της ημέρας, σε εξαγορά του δικτύου καταστημάτων της Alpha Bank στη Βουλγαρία έναντι συμβολικού τιμήματος 1 ευρώ. Με την εξαγορά αυτή η Eurobank αποκτά ένα επιπλέον δίκτυο 83 καταστημάτων τα οποία προστίθενται στα 180 καταστήματα που έχει η Eurobank στη Βουλγαρία. Με την εξαγορά αυτή η Eurobank θα γίνει η τέταρτη μεγαλύτερη τράπεζα στη Βουλγαρία.
Δεύτερον. Με βάση τη νέα συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση με τους εταίρους θα υπάρξει άμεση κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών με 10 δισ. ευρώ, ενώ συνολικά δημιουργείται αποθεματικό ασφαλείας ύψους έως 25 δισ. ευρώ για τον τραπεζικό τομέα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι πιθανές ανάγκες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και το κόστος εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων τους.
Το ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι αυτά τα 25 δισ. ευρώ (δηλαδή, το μεγαλύτερο μέρος της δανειακής σύμβασης με τους εταίρους), είναι αρκετά πιθανό να μη φτάσει για την αντιμετώπιση των σοβαρών επισφαλειών που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες. Σε αυτό το πλαίσιο και για τον ακριβή προσδιορισμό των κεφαλαιακών αναγκών κάθε τράπεζας προβλέπεται να γίνουν μετά το καλοκαίρι stress tests. Με βάση τη μελέτη της BlackRock, σε αυτά θα ελεγχθούν: (α) τα νέα δεδομένα για την εξέλιξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία έχουν αυξηθεί και (β) το δυσμενές σενάριο για την πορεία της ελληνική οικονομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο και ενόψει των stress tests, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, προχωρούν σε ταχύτατες κινήσεις, προκειμένου να βρεθούν σε «θέση ισχύος».
Τρίτον. Τα μηνύματα από το εξωτερικό κάθε άλλο παρά ευνοϊκά μπορούν να χαρακτηριστούν. Σε χθεσινές δηλώσεις του ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του ESM τόνισε ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες της Ελλάδας θα διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο, εάν δεν στηριχθεί η χώρα. «Πρέπει να δει κανείς ότι εάν η Ελλάδα δεν πάρει ένα τρίτο πακέτο, εάν αυτό αποτύχει, τότε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει», είπε και συμπλήρωσε: «Εάν οι τέσσερις μεγαλύτερες συστημικά σημαντικές τράπεζες μιας χώρας δεν λειτουργούν πλέον, τότε αυτό έχει σοβαρές συνέπειες όχι μόνο για την Ελλάδα, όπου ασφαλώς θα είχε καταστροφικές συνέπειες, αλλά επίσης και για το σύνολο της ευρωζώνης».
Αυτό μας οδηγεί αυτομάτως, στο κυριότερο σημείο.
Τέταρτον. Για να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο (δηλαδή, της οριστικής κατάρρευσης των συστημικών τραπεζών, κάτι που θα είχε όπως είπε ο Ρέγκλινγκ καταστροφικές συνέπειες), στη νέα συμφωνία υπάρχουν σημαντικές προβλέψεις.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters: «Μία από τις προϋποθέσεις που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα για τη συμφωνία είναι ότι αποδέχεται τους ευρωπαϊκούς κανόνες που θα θέσουν τις αρχές της Ευρωζώνης (ΕΚΤ και Βρυξέλλες), υπεύθυνες για τον εντοπισμό και το κλείσιμο ή τη διάλυση των «άρρωστων» τραπεζών, παρά την Αθήνα. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αναδιοργάνωση του τομέα που θα μπορούσε να σημαίνει το κλείσιμο κάποιων τραπεζών, με τις απώλειες να «πληρώνουν» οι ομολογιούχοι και, ενδεχομένως, ακόμη και μεγάλοι καταθέτες. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αθήνα δε θα μπορούσε να κάνει πολλά για να το αποτρέψει. Ένας κοινοτικός υπάλληλος είπε στο Reuters ότι ο αριθμός των μεγάλων τραπεζών της χώρας θα μπορούσε να μειωθεί από τέσσερις – Εθνική Τράπεζα, Πειραιώς, Eurobank και Alpha – σε μόλις δύο».
Πώς, όμως, η ευρωζώνη, η ΕΚΤ και οι Βρυξέλλες εν γένει, αποκτούν την ευθύνη για το κλείσιμο ή τη διάλυση των «άρρωστων» ελληνικών τραπεζών;
Αυτό συμβαίνει διότι η χρηματοδότηση των τραπεζών από την ΕΚΤ, μέσω του ELA, είχε μία πολύ ενδιαφέρουσα παράμετρο: Πρακτικά, επί των ελληνικών τραπεζών έχουν υπεισέλθει δικαιώματα «κυριαρχίας» από την ΕΚΤ! Δηλαδή, η εξουσία του ελληνικού δημοσίου επί των τραπεζών είναι «ανυπόστατη» – κάτι που θα πάρει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις μετά την επικύρωση της συμφωνίας και τις περαιτέρω «ενέσεις ρευστότητας».
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε τη σταδιακή αύξηση του ELA από την ΕΚΤ στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Ακόμη πιο σημαντική, όμως, είναι η αποκάλυψη που έκανε ο Ντράγκι στις 16 Ιουλίου ότι η συνολική έκθεση της ΕΚΤ στις ελληνικές τράπεζες ανέρχεται σήμερα σε συνολικά 130 δισεκατομμύρια ευρώ που περιλαμβάνει τον EFSF και διάφορες άλλες απαιτήσεις. Από την άλλη το σύνολο των ελληνικών καταθέσεων ήταν κατά την τελευταία εκτίμηση περίπου 120 δισ. ευρώ.
Με άλλα λόγια, η ΕΚΤ έχει πλέον τον πλήρη έλεγχο των ελληνικών τραπεζών, που τον απέκτησε μέσω της «υποστήριξης» που έδωσε.
Πέμπτον. Μετά τα παραπάνω, αλήθεια, πόσο τυχαία είναι η αναφορά του γνωστού think tank «Thinking Ahead For Europe», η οποία έχει ως εξής: «Οποιοδήποτε νέο πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει ανακεφαλαιοποίηση, η οποία περιλαμβάνει πιθανώς και bail-in και αναδιάρθρωση για να μπορέσει το τραπεζικό σύστημα να λειτουργήσει ξανά. Έχοντας μόλις ένα μικρό μέρος των assets που δεν είναι βεβαρημένα και με μια κυβέρνηση με άδειες τσέπες, οι καταθέτες ίσως θα πρέπει να αναλάβουν ένα μεγάλο μέρος του φορτίου»…
* Ο Κώστας Τρακόσας είναι δημοσιογράφος
Πηγή: imerodromos.gr
