Η πόλις Κυθήρων έχει σχήμα επίμηκες. Την διασχίζει από νότου εις βορράν και εις μήκος ενός χιλιομέτρου η εθνική οδός Καψαλίου – Αγίας Πελαγίας. Επί της οδού αυτής ευρίσκονται όλα τα καταστήματα και επ’ αυτής συγκεντρούται γενικώς όλη η ζωή και η κίνησις. Επειδή δε το μήκος της είναι σχετικώς μεγάλο, δύο κυρίως είναι τα συγκεντρώνοντα την κίνησίν της σημεία. Το περί την αγοράν (μαρκάτον), νότιον και παλαιότερον και το της θέσεως Καρβέλλα, βόρειον και νεώτερον. Διά τους λόγους αυτούς, καίτοι η πόλις εκτείνεται συνεχής και δεν χωρίζεται εις συνοικισμούς, έχει αναπτυχθή από ετών πολλών ανυπόφορος τοπικισμός. Η «απάνω γειτονία» και η «κάτω γειτονία».Οσάκις πρόκειται να γίνη σπουδαίον τι κοινωφελές έργον, θα εγερθή αμέσως το ζήτημα του τόπου εις τον οποίον θα γίνη. Αν γίνη εις την «απάνω γειτονία», θα διαμαρτυρηθούν, θα θορυβήσουν, θ’ αντιδράσουν οι της «κάτω». Αν εις την κάτω «κάτω γειτονία» θα πράξουν το ίδιον οι της «απάνω». Η ενδημική αυτή αρρώστεια πνίγει κάθε προς πρόοδον προσπάθειαν και καθηλώνει τον τόπον εις μαρασμώδη στασιμότητα.
Τινές μου ανεκοίνωσαν σοβαρώτατα, ότι προτιμούν να μη το ίδουν ανεγειρόμενον παρά να το ίδουν εις την «άλλην γειτονία». Και προεχειρίζοντο όλοι εις ευγλώττους συζητητάς διά να υποστηρίξουν με επιχειρήματα ακαταμάχητα την ιδέαν του έκαστος από απόψεως τεχνικής, οικονομικής, εκπαιδευτικής, αισθητικής, υγιεινής κλπ. Ο αθάνατος ρωμιός εθριάμβευε εν όλη του τη μεγαλειότητι!
Μόλις, κατά τας αρχάς του 1926, κατέφθασαν αι πρώται πληροφορίαι της επιτυχίας των εράνων του Εξωτερικού, ήρχισαν αμέσως αι περί του καταλλήλου χώρου διά την ανέγερσιν του κτηρίου συζητήσεις. Οι της «απάνω γειτονίας» εύρισκαν, ότι ο κατάλληλος χώρος ήτο το Αγιάτικο ή τα περί την αίθουσαν του Κυθηραϊκού Συνδέσμου οικόπεδα ή και η Ψαρή ακόμη, πάντως κάποιο μέρος εντός του τομέως της γειτονίας των. Οι της «κάτω γειτονίας» υπεστήριζαν να κτισθή το μέγαρον εντός του φρουρίου ή εις το Ντελμπεντέρι [ενν. το Μπελβεντέρε όπου και τελικώς εκτίσθη] ή οπουδήποτε αλλού, εντός του τομέως της γειτονίας των πάντοτε.
Σημ.: Απόσπασμα από το βιβλίο του Σπύρου Στάθη «Το διδακτήριον του Γυμνασίου Κυθήρων» Εν Αθήναις 1934, σελ. 80, κεφ. Αι περί το γήπεδον [ενν. προς ανέγερσιν του διδακτηρίου] έριδες. Εκτός από τη μεταγραφή σε μονοτονικό και την διόρθωση αβλεψιών, έχει τηρηθεί η ορθογραφία του κειμένου.
Πηγή :Kythera Library (facebook)
