Στις 26 Απριλίου 1986, το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνομπίλ στην Ουκρανία απελευθέρωσε ένα σύννεφο ραδιενέργειας που τελικώς κάλυψε μία έκταση που υπολογίζεται στα 200.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε Ευρώπη και Ευρασία. Παρότι η μεγαλύτερη μόλυνση καταγράφηκε κοντά στο εργοστάσιο, μία περιοχή που είναι ακόμα κλειστή για ανθρώπινη εγκατάσταση και αναφέρεται ως αποκλεισμένη ζώνη, οι επιπτώσεις επηρεάζουν ακόμα και εκείνους που βρίσκονται πολύ μακριά. «Ραδιενεργά» αγριογούρουνα τριγυρνούν στα γερμανικά δάση και «ραδιενεργά» μανιτάρια φυτρώνουν στην Βουλγαρία.
Πρόσφατα, μία διεθνής ομάδα ειδικών προειδοποίησε ότι η Ευρώπη μπορεί να λάβει «φρέσκες» δόσεις ραδιενέργειας από το Τσερνομπίλ εξαιτίας των πυρκαγιών. Για να αποσυντεθούν τα ραδιενεργά ισότοπα καισίου, στροντίου και πλουτωνίου χρειάζεται να περάσουν από δεκαετίες έως και χιλιετίες. Τα επικίνδυνα αυτά στοιχεία παραμένουν στο έδαφος και στα φυτά, τα οποία όταν καούν τα απελευθερώνουν στον αέρα.
Τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι οι αυξανόμενες θερμοκρασίες σε συνδυασμό με σταθερά ή μειούμενα επίπεδα βροχόπτωσης θα αυξήσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών στο ήδη επιρρεπές στη φωτιά τοπίο του Τσερνομπίλ. Πριν από το ατύχημα, το δάσος κάλυπτε μόνο τη μισή έκταση της περιοχής, σήμερα όμως τα δέντρα και οι θάμνοι καλύπτουν το 70% της αποκλεισμένης ζώνης, μιας έκτασης τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την πόλη της Νέας Υόρκης. Την ίδια στιγμή, η ικανότητα πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών στην περιοχή είναι ελάχιστη.
Ο Τίμοθι Μουσό, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας των ΗΠΑ, με τους συναδέλφους του, δημιούργησε ένα υπολογιστικό μοντέλο που ενσωματώνει μοτίβα δασικής πυρκαγιάς με κλιματικές προβλέψεις και στοιχεία πεδίου από τις μολυσμένες περιοχές σε Ουκρανία και Λευκορωσία. Σύμφωνα με τις αναλύσεις τους, τις οποίες δημοσίευσαν στο επιστημονικό περιοδικό Ecological Monographs, οι δασικές πυρκαγιές που ξέσπασαν στην αποκλεισμένη ζώνη το 2008, το 2010 και το 2012 έχουν αθροιστικά αναδιανείμει κατά προσέγγιση το 8% της αρχικής ποσότητας καισίου-137 που απελευθερώθηκε στην καταστροφή του 1986.
«Εχουν επενδυθεί δισεκατομμύρια στην τοποθέτηση νέου σκέπαστρου πάνω από το κτίριο του παλιού αντιδραστήρα», λέει ο δρ Μουσό. «Ομως, οι δασικές πυρκαγιές έχουν την ικανότητα να επανακινητοποιούν τα ραδιενεργά υλικά από το αρχικό συμβάν».
Ενώ οι ερευνητές δεν προβαίνουν σε πρόβλεψη της ποσότητας των ραδιενεργών υλικών που μπορεί να αναδιανεμηθούν στο μέλλον, προειδοποιούν ότι οι μεγάλες πυρκαγιές μπορούν να αφήσουν σημαντικές ποσότητες ραδιενεργού καπνού γύρω από το Τσερνομπίλ και στα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης, οδηγώντας πιθανώς σε μόλυνση των καλλιεργειών.
Είναι άγνωστο το μέγεθος της επίπτωσης που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο στην υγεία. Ομως, ο δρ Μουσό επισημαίνει: «Το να έχεις αυξημένες ποσότητες μεταλλαξιογόνων ουσιών στο περιβάλλον που ζεις, σίγουρα δεν έχει θετικές συνέπειες. Είναι πάντα κάτι αρνητικό».
Πηγή : kathimerini.gr
